© Emy Elleboog
“Mocht Daens nu geleefd hebben, hij was lid van de N-VA.” Axel Ronse heeft als nieuwe fractieleider van de N-VA zijn start in de Kamer niet gemist. Arizona is goed vier weken ver, en meteen ontpopte hij zich als smaakmaker van het debat. “Eigenlijk zegt de Nationale Bank: we hebben twintig jaar premier De Wever nodig!”
De 43-jarige Ronse is niet in één hokje te vatten. Een triatleet in de Wetstraat die wekelijks zo’n twaalf uur sport. Een N-VA’er die niet uit een Vlaams-nationalistisch nest komt. Een filosoof van de UGent die aan de slag ging bij Unizo, om tussendoor een MBA te behalen bij Vlerick.
Na een passage bij Jong CD&V stapte hij bij de splitsing van het kartel over naar de N-VA, waar Geert Bourgeois hem vroeg zich politiek te engageren in Kortrijk. Daar werd hij in 2019 een zeer actieve schepen van Cultuur: hij bouwde het kunstmuseum Abby, renoveerde de stadsschouwburg, bracht het ‘belevingsmuseum’ 1302 in de Onze-Lieve-Vrouwekerk en lanceerde de musical 1302, de slag der gulden sporen.
Bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen mikte hij op de sjerp. De N-VA verdubbelde het aantal stemmen, maar strandde op een tweede plaats na Team Burgemeester Stadslijst Kortrijk. Ronse eiste dat Vooruit mee in het bestuur kon komen, waarna hij een stap achteruit zette en twee andere N-VA’ers de kans liet om schepen te worden. Het voormalige Vlaams Parlementslid valt in de Kamer zozeer op, dat binnen de N-VA stemmen opgaan om hem de nieuwe voorzitter van de partij te maken. Hij is de eerste die niet a priori nee zegt.
Wou u liever fractieleider worden dan schepen in Kortrijk?
“Schepen van Cultuur was het leukste dat ik in mijn leven heb mogen doen. Op mijn 42ste vroeg ik me wel af: is musea en schouwburgen bouwen mijn hoger doel in het leven? Ik wou sociaal-economische hervormingen mee realiseren. Dat heb ik kunnen doen als onderhandelaar van het federale regeerakkoord. Het was een voorrecht om mee beslissingen te mogen sturen, zoals de beperking van de werkloosheid in de tijd en de uitbreiding van flexi-jobs.”
“Vorig jaar deze tijd was ik mijn geloof in de politiek kwijt. Ik ben politiek actief geworden, omdat ik zag hoe Guy Verhofstadt (VLD) als premier onze welvaart er in één generatie doorsjaste. Mijn hele politiek actieve bestaan heb ik nooit een regering gezien die echt fors kon doorpakken. Nu wel.”
Heeft u uw geloof in de politiek teruggevonden?
“Ik geloof in dit regeerakkoord. Ik zie ook bij de andere partijen in de Kamer een grote gretigheid om het te verdedigen. Zoals Vincent Van Peteghem (minister van Begroting, CD&V, red.) zich in de plenaire smeet, dat had ik nog nooit gezien.”
“Ik heb in de Kamer een Alice in Wonderland-gevoel gekregen. In de commissie Sociale Zaken kunnen we een en ander realiseren – zelfs zonder wetgevend werk, maar door goede vragen te stellen. Bijvoorbeeld over de 12.000 langdurig zieken die permanent in het buitenland wonen, zonder enige controle.”
Met Pieter Marechal (CD&V) en Elisabeth Meuleman (Groen) richtte u over de partijen heen Sixie op, een bedrijf dat zestigplussers aan werk helpt. Mensen omschrijven u als een bruggenbouwer. Maar u kunt, zeker op sociale media, polariserend uit de hoek komen. Wie is de echte Axel Ronse?
“In echte contacten probeer ik bruggen te bouwen, maar ik kan soms ook keihard zijn. Op X laat ik me wel eens gaan, ik vind het leuk om te provoceren, om mensen uit hun kot te lokken. Ik geloof in dialectiek: these, antithese, synthese. Ik heb weinig empathie voor mensen die zeggen: weg met de witte heteroseksuele man. Dan mag je een even harde tegenreactie geven. Maar in de synthese sta ik open voor nuance. Mijn beste vrienden heb ik leren kennen door ruzie te maken. Als je niet kunt ruziemaken met iemand, kun je er ook niet mee overeenkomen.”
“De burger heeft er niks aan als we in het parlement elkaar allemaal gelijk geven. Laat de meningen botsen. Wij zeggen: wie kan werken, moet werken, laten we den dop beperken in de tijd. De PS zegt: c’est un crime, un scandal! Laat het clashen, zo gaat een samenleving vooruit. Zonder dat we belanden in Amerikaanse toestanden.”
Wordt u de nieuwe voorzitter van de N-VA?
“Ik overweeg een kandidatuur, omdat ik er veel vragen over krijg sinds het openingsdebat. De vraag is: ben ik de beste persoon voor de partij? Daarover wil ik rondhoren bij mensen binnen en buiten de partij. En kan ik dat? Te weinig mensen stellen zich die vraag.”
Ook Valerie Van Peel wordt genoemd. Zou zij een goede kandidaat zijn?
“Ik ben zelf nog aan het nadenken, en ik wil nog wat mensen zien, onder wie Valerie. Ik hen haar plannen niet, maar ze is een absolute topper.”
Welke kaart moet de partij trekken?
“De partij heeft zeker geen nood aan een tussenpaus. We zijn een partij in bloedvorm, die zowel Vlaams als federaal het grootste stuk van haar programma aan het realiseren is. De voorzitter moet geen secretaris zijn, maar iemand die durft vooruit te kijken en na te denken hoe het Vlaams-nationalisme op een eigentijdse manier ingang kan vinden, zoals ik gedaan heb in Kortrijk. Het moet iemand zijn die verder denkt dan één legislatuur, die enthousiasmerend is. Laten we deze kans grijpen om een visie te bouwen rond het Vlaams-nationalisme. Te weinig Vlamingen zijn fier dat ze Vlaming zijn.”
U zegt: de partij voert haar programma uit. Maar op de kern, het confederalisme of Vlaams-nationalisme, kan de partij geen vooruitgang boeken. Dat blijft toch een zwakke plek?
“Een Vlaams-nationalist wil vooral dat de Vlaamse welvaart versterkt wordt. Kunnen we bevoegdheden naar Vlaanderen halen? Nee, want we hebben daarvoor niet de tweederdemeerderheid in het parlement. Blijf je dan aan de kant staan om het begrotingstekort te zien oplopen en het migratiebeleid te zien ontsporen? Als je dat doet, verarmt Vlaanderen. Ik zeg dat ook tegen elke Vlaams Belanger. Wil je nog vijf jaar alles laten ontsporen of wil je gasten die hun handen vuilmaken en pensioenen hervormen, werkloosheid beperken in de tijd, erover waken dat er meer langdurig zieken aan de slag gaan, migratie op orde krijgen … Dan is voor een Vlaams-nationalist de keuze snel gemaakt.”
Door Jeroen Struys - De Standaard 27/02/2025
